ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Χτισμένος μεταξύ των χωριών Σταδίου, Αλέας, Επισκοπής και Άκρας, μεγαλοπρεπής στέκει ο Βυζαντινός Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, φυσικό αλλά και πνευματικό κέντρο της Τεγέας και πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών, που με ευλάβεια προσέρχονται για να προσκυνήσουν τη χάρη Της.

Το μοναδικό αυτό κειμήλιο βυζαντινής αρχιτεκτονικής, χτισμένο κατά μία άποψη τον έβδομο και κατά άλλη τον ενδέκατο μ. Χ. αι. επάνω στα ερείπια του αρχαίου θεάτρου της Τεγέας με υλικά του, αντικατέστησε τον αρχαίο ναό της Αλέας Αθηνάς. Ο Ιερός Ναός υπήρξε κατά το Μεσαίωνα έδρα του Επισκόπου Τεγέας, γι’ αυτό και ονομάστηκε μαζί με την ευρύτερη περιοχή «Επισκοπή» ή «Παλαιά Επισκοπή». Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο Ναός υπαγόταν στο οικουμενικό Πατριαρχείο και ήταν σταυροπηγιακός. Μετά την απελευθέρωση της χώρας άρχισε να πανηγυρίζεται κατά την εορτή της Ζωοδόχου Πηγής μέχρι το 1849, οπότε και καταργήθηκε το πανηγύρι από τις τοπικές αρχές. Από τότε ο Ναός παραμελήθηκε και μεταβλήθηκε σε ερείπια.

H αναστήλωση κι ο εξωραϊσμός του κατερειπωμένου ιστορικού Ναού, που χαρακτηρίστηκε δια Βασιλικού Διατάγματος ως διατηρητέο αρχαιολογικό μνημείο, αποτέλεσε βασικό ιδρυτικό σκοπό του Τεγεατικού Συνδέσμου και ένα από τα πιο μεγαλεπήβολα σχέδιά του.

Το πρώτο βήμα έγινε με τη δια πρωτοκόλλου μεταβίβαση του χώρου στον Τεγεατικό Σύνδεσμο από τους προέδρους όλων των χωριών της Τεγέας. Το έργο της αποκατάστασης ανέλαβε ο επιφανής Γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλλερ. Τα έργα ξεκίνησαν το 1884 και χάρη στον ενθουσιασμό των κατοίκων της περιοχής αλλά και των απανταχού Τεγεατών, ολοκληρώθηκαν σε συντομότατο χρονικό διάστημα, εντός τετραετίας. Τα επίσημα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν το 1889.

Ο βυζαντινός, πεντάτρουλος Ναός, μικρογραφία του Ναού της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως

Τον Ιούνιο του 1936 άρχισαν τα έργα αγιογράφησης, μαρμαρογλυπτικής και ξυλοτεχνίας του Ναού, τα οποία και τελείωσαν το Σεπτέμβριο του 1940. Ο Ναός απέκτησε έτσι μαρμάρινο τέμπλο και θρόνο από δωρεά του ομογενούς Τεγεάτη Γ. Χριστοδούλου και διακοσμήθηκε, με δαπάνη των αδερφών Αλεξόπουλων, με αγιογραφίες που φιλοτέχνησε ο πασίγνωστος στον Ελλαδικό αλλά και ευρωπαϊκό χώρο, ζωγράφος Αγήνορας Αστεριάδης. Εντός του ναού κατασκευάσθηκε δάπεδο από πράσινο, γαλάζιο και λευκό μάρμαρο με παραστάσεις του δικέφαλου αετού. Εξωτερικά εξωραΐστηκε ο μεγάλος περίβολος του Ναού ενώ στη δυτική γωνία του ανεγέρθηκε το νεοβυζαντινού ρυθμού, τουριστικό περίπτερο του Τεγεατικού Συνδέσμου.

Ο βυζαντινός, πεντάτρουλος Ναός, μικρογραφία του Ναού της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, είναι τρισυπόστατος. Τιμά εκτός από την Κοίμηση της Θεοτόκου, τον Άγιο Σπυρίδωνα και τη Ζωοδόχο Πηγή. Με επίκεντρο το Ναό αυτό, ο Τεγεατικός Σύνδεσμος διοργανώνει κάθε χρόνο κατά τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου τη φημισμένη σε όλη την Ελλάδα θρησκευτική και εμπορική πανήγυρη και την Παμπελοποννησιακή Έκθεση Τεγέας. Οι εκδηλώσεις διαρκούν μία εβδομάδα.

Με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού (Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών Μνημείων), και χρηματοδότηση από κρατικά και κοινοτικά κονδύλια ολοκληρώθηκαν το 2009 έργα στερέωσης και αποκατάστασής του (θεμέλια, εσωτερική και εξωτερική τοιχοποιία, στερεοποίηση των τρούλων), ενώ συνεχίζεται η διαδικασία συντήρησης και καθαρισμού των αγιογραφιών. Παράλληλα έχει ξεκινήσει και η αποκατάστασή τους.

χωρια τησ τεγεασ